Stond 2020 en 2021 in het teken van de Covid-crisis, sinds 24 februari 2022 beheerst de Russische invasie van Oekraïne het wereldnieuws als een humanitaire crisis die zijn weerga niet kent. De oorlog lijkt alle landen in de wereld te raken en de gevolgen op politiek en economisch terrein zijn maar moeilijk te voorspellen. De nasleep van Covid-19, en vooral de oorlog in Oekraïne, gaan zeker invloed hebben op Vebego, maar hoe groot deze invloed is op de korte- en op de langere termijn, is op dit moment nauwelijks te bepalen.

Gevolgen Oekraïne-oorlog

De macro-economische gevolgen van de oorlog zijn nu al zichtbaar. De sterk stijgende grondstof- en energieprijzen vallen daarbij als eerste op en raken Vebego direct. Zo lopen de brandstofkosten snel op en ook de inkoopkosten voor schoonmaakmiddelen en -materialen stijgen als nooit tevoren. We zien daarnaast risico’s bij onze klanten en bij onze medewerkers én in de ontwikkeling van de kostprijzen van onze dienstverlening. Zo worden veel klanten indirect geraakt door de verschillende boycotmaatregelen. Ook de medewerkers van Vebego gaan de gevolgen van de oorlog voelen; de sterk stijgende prijzen voor voedsel en energie vormen voor een groot deel van onze medewerkers een zware last. Druk op de koopkracht van onze medewerkers kan leiden tot meer stress en daardoor tot een hogere kans op verzuim en langdurige uitval. Zeker als we rekening houden met het feit dat de Covid-crisis nog steeds na-ijlt. Veel variabelen zijn nog niet goed kwantificeerbaar en er is nog weinig zicht op – van overheidswege ingevoerde – economische herstelpakketten en sectorgerichte subsidies gerelateerd aan de oorlog in Oekraïne.

Op al deze gebieden zijn de managementteams van de bedrijven volop bezig om mitigerende maatregelen voor te bereiden, maar het is nog erg onduidelijk hoe lang de oorlog gaat duren en wat de uiteindelijke gevolgen ervan zijn. Op dit moment kan Vebego de meeste invloed uitoefenen door de eigen medewerkers zoveel mogelijk te ondersteunen en waar mogelijk te helpen. Aandacht voor de oorzaken van verzuim en begeleiding van de medewerkers staat hoog op de agenda. Voortdurend in gesprek zijn en blijven met de opdrachtgevers maakt voor Vebego vanzelfsprekend deel uit van haar dienstverlening, maar de intensiteit hiervan zal de komende periode zeker toenemen. Zodat we onze dienstverlening snel kunnen op- of afschalen en zodat we onze klanten maximaal kunnen faciliteren, ook in deze onzekere tijden.

Overige risico’s

Door Oekraïne lijken bijna alle andere risico’s van minder belang. Toch moet Vebego oog blijven houden voor andere ontwikkelingen die het bedrijf kunnen raken. De Covid-crisis lijkt voorbij, maar de vraag is wat de gevolgen zijn als blijkt dat Covid elk (na)jaar terugkeert. Het verzuim zal dan, zo is de verwachting, structureel gaan toenemen. Daarnaast blijft het risico bestaan van een tijdelijke lockdown bij een sterke stijging van het aantal geïnfecteerden. Met alle gevolgen van dien voor zowel de financiële resultaten als voor de mentale weerstand van Vebego. De oplopende inflatie is al geruime tijd een punt van zorg; de oorlog in Oekraïne heeft die inflatie alleen maar verder aangejaagd. De druk om de minimumlonen te laten stijgen (met name in Duitsland) of om cao-afspraken tussentijds aan te passen, zal voor Vebego een stijging van de kostprijs met zich meebrengen. Voor alle bedrijven die actief zijn in de facilitaire dienstverlening is de ontwikkeling van de kantorenmarkt in het post-Covidtijdperk een belangrijk vraagstuk. Het aantal benodigde m² zal mogelijk krimpen, wat een risico is voor de schoonmaakbedrijven. Tegelijkertijd is de verwachting dat kantoorruimtes anders gebruikt gaan worden, wat weer kansen oplevert voor onze schoonmaakbedrijven en de bedrijven die actief zijn in facility management.

De uitdaging die blijft: aantrekkelijk werkgeverschap

De impact van de Covid-crisis en de oorlog in de Oekraïne zijn groot, maar raken ons indirect. En veranderen ook niets aan onze visie en waar wij voor staan als organisatie. We willen nog steeds die betekenisvolle werkgever zijn. De pandemie biedt nieuwe mogelijkheden en heeft een aantal zaken versneld. En heeft ons laten zien wat er mogelijk is als er nog maar weinig kan en mag. Op een aantal thema’s vraagt ‘Covid’ om een andere focus of om het bijstellen van prioriteiten. 

De krapte op de arbeidsmarkt vormt een direct risico voor Vebego en haar dienstverlening. Op alle niveaus is het vinden en behouden van goed gekwalificeerd personeel een uitdaging. Individuele dochterbedrijven hebben soms honderden vacatures openstaan. Werkzoekenden hebben in de huidige markt volop keuze en alle ruimte om kritischer te zijn tijdens hun zoektocht naar een baan. Op termijn kan dit directe consequenties hebben voor onze dienstverlening: zijn we nog wel in staat onze beloften naar klanten waar te maken?

De belangrijkste mitigerende maatregelen zijn het terugdringen van verloop en verzuim. Als iets (of iemand) niet wegvalt, hoef je niet op zoek naar vervanging. Daarnaast zal hybride werken – voor collega’s die het primaire proces ondersteunen – een rol blijven spelen bij de eisen van een potentiële werknemer. Dit bieden we onze medewerkers dan ook aan en we maken dit kenbaar via onze vacatures.

Wij geloven in de kracht van verschillen. Ons familiebedrijf moet een plek zijn waar iedereen kan én mag werken, ongeacht etniciteit, afkomst, leeftijd, arbeidsvermogen of geslacht. Een plek ook zonder glazen plafond. We zijn ervan overtuigd dat onze organisatie sterker wordt als we diversiteit omarmen, waarmee we tegelijkertijd de krapte op de arbeidsmarkt (deels) kunnen opvangen. Dit bereiken we onder andere door het programma Talent in Zicht, waarmee we in beeld krijgen welke talenten iemand heeft, welke rol daarbij past en dus welke ontwikkeling gewenst is. Op deze manier kunnen we talenten van mensen optimaal inzetten en kunnen we tijdig inspelen op de markt.

De keerzijde van de oorlog in Oekraïne is dat de mensen die uit hun land gevlucht zijn, in Nederland direct aan de slag mogen. Dit brengt hén bestaanszekerheid en eigenwaarde en kan óns helpen in de omgang met de krappe arbeidsmarkt.

Complexiteit in wet- en regelgeving

De keuze van Vebego om toe te werken naar een beperkt aantal grote bedrijven is, ook met het oog op de steeds complexere wet- en regelgeving waar we mee te maken krijgen, een goede beslissing. De overheid, accountants en de belastingdienst stellen steeds meer eisen. Om ‘in control’ te blijven, werken we vanuit de holding met een internal auditproces dat ieder kwartaal voorziet in een uitgebreide checklist en een databoek. De checklist wordt voortdurend gemonitord en aangepast aan actuele relevante wet- en regelgeving en eventuele incidenten. De grote bedrijven binnen Vebego nemen ieder kwartaal deze checklist door. Het interne auditteam van de holding controleert deze afgeronde checklists steekproefsgewijs. Hierbij verifiëren zij vooral of de regels correct nageleefd zijn en of eventuele onvolkomenheden zijn opgelost. In 2021 hebben wij in Nederland een Tax Control Framework opgezet dat vanaf het eerste kwartaal 2022 verder wordt uitgerold in de andere landen. Onze externe audit op de jaarrekening wordt door Deloitte uitgevoerd.

De komst van grote bedrijven geeft ook een extra impuls aan de kwaliteitsverbeteringen van de administratieve organisatie. In Zwitserland worden steeds meer administratieve taken centraal uitgevoerd door de grootste werkmaatschappij: Vebego AG in Zürich. In Nederland is de komst van shared services een belangrijke stap geweest in het efficiënt organiseren van administratieve en backofficeprocessen (onder andere verloning, inkoop, facturatie). Nagenoeg alle Vebego-schoonmaakbedrijven in Nederland maken hier al volledig gebruik van. Vebego stuurt er actief op dat de bedrijven per land hun backoffices meer gezamenlijk organiseren. In Nederland is het shared service center met ingang van 2022 uitgebreid met de expertiseteams van HR, duurzame inzetbaarheid, IT, inkoop en juridische zaken. Alle Nederlandse bedrijven gaan deze diensten afnemen vanuit de gezamenlijke backoffice.

IT-Security

De resultaten van de jaarlijkse security audits laten zien dat de informatiebeveiliging bij Vebego jaar op jaar verder verbetert. In 2021 is, zoals eerder aangekondigd, dataclassificatie geïmplementeerd in de centrale IT-omgeving. Tevens is besloten dat een groter aantal Vebego-bedrijven gebruik gaat maken van de centrale IT-infrastructuur. Dit vergemakkelijkt de onderlinge samenwerking tussen de Vebego-bedrijven en zorgt voor verbetering van hun IT-security. Implementatie vindt de komende jaren plaats.

Financiële impact risico’s

Het risicoprofiel wordt enerzijds bepaald door de geografische spreiding van de dienstverlening over België, Duitsland, Nederland en Zwitserland en anderzijds door de diversificatie in de dienstverlening zoals facility services, zorg, groenvoorziening, facility management en products & systems. Vanwege deze dubbele spreiding is er sprake van een variërende risicobereidheid. Het businessmodel, de focus op de markt, de processen en de continue monitoring van KPI's maken het voor de individuele bedrijven mogelijk om zeer snel te anticiperen op eventuele groei of daling in de markt. Zowel centraal als lokaal worden risico's en kansen beoordeeld en aangepakt.

De risicobereidheid volgt uit de strategie en de gestelde doelen en is als volgt in te delen:

• Strategisch: er worden risico's genomen om autonoom te kunnen groeien. Met de inzet, gedrevenheid en het innovatieve vermogen van de medewerkers is Vebego in staat risico's om te zetten in kansen;

• Operationeel: door jarenlange ervaring in de bedrijven kunnen risico's weloverwogen worden genomen. Bewezen concepten en werkwijzen worden zowel centraal als decentraal geïmplementeerd. Daarnaast neemt Vebego eveneens weloverwogen grote corporate (IT-) projectrisico's als er sprake is van een noodzakelijkheid, en de lange termijnstrategie daarmee wordt ondersteund;

• Financieel: het financiële beleid is terughoudend, met een focus op (autonome) groei en financiering zonder afhankelijkheid van kredietinstellingen. Liquiditeits- en kredietrisico's worden tot een minimum beperkt*;

• Financiële rapportage: Er is beperkt sprake van schattingsonzekerheden in de financiële administratie;

• Compliance: Vebego heeft als doelstelling 100% compliant te zijn aan wet- en regelgeving en aan eigen interne procedures en gedragsregels. Een speciaal hiervoor opgezette afdeling Risk & Compliance monitort de naleving hiervan. Het nakomen van gemaakte afspraken met klanten en leveranciers en goed werkgeverschap staan bij Vebego hoog in het vaandel.

*
Valutarisico
Vebego is actief in de Europese Unie. Het valutarisico is minimaal doordat de Vebego-ondernemingen haar klanten factureren in lokale valuta en ook haar medewerkers en leveranciers in lokale valuta betalen.  

Prijs-, kasstroom, liquiditeits- of kredietrisico
Liquiditeitsrisico is het risico dat Vebego niet in staat zal zijn om aan haar financiële verplichtingen te voldoen. De benadering van Vebego ten aanzien van liquiditeitsrisico is ervoor te zorgen dat Vebego altijd voldoende liquide middelen beschikbaar heeft om aan de verplichtingen te voldoen wanneer deze verschuldigd zijn, zowel onder normale omstandigheden als onder stressvolle omstandigheden. Dit risico wordt beheerst door voldoende beschikbaarheid van  geld en kredietlijnen.

Kredietrisico binnen Vebego vloeit voort uit de mogelijkheid dat klanten en andere tegenpartijen mogelijk niet in staat zijn om hun verplichtingen jegens Vebego af te wikkelen. De afdelingen debiteurenbeheer van de Vebego-bedrijven monitoren dit kredietrisico wekelijks. Het kredietrisico van Vebego is beperkt gezien de spreiding over de vele klanten in een groot aantal branches en landen.

Veerkracht

De omvang en duur van de oorlog in Oekraïne, in combinatie met de nasleep van de Covid-crisis, zijn de belangrijkste factoren die onze strategische en operationele risico’s beïnvloeden. De impact op Vebego hangt zowel af van individuele factoren als van factoren die met elkaar samenhangen. Wij zien nu geen aanleiding om het systeem van interne risicobeheersing in 2022 verder aan te passen. Het is niet mogelijk om de consequenties te bepalen van risico’s die zich in de toekomst kunnen voordoen maar niet ondervangen worden in het huidige systeem van risicobeheersing. Vebego heeft in het verleden laten zien dat zij veerkrachtig is op dit vlak en in staat is om de organisatie aan te passen aan snel veranderende omstandigheden. Vebego is een sterk en solide familiebedrijf dat conservatief is gefinancierd en een stoot(je) kan hebben.

Onze externe audit op de jaarrekening wordt door Deloitte uitgevoerd.